Μετά τη μάχη στα Λεύκτρα (371 π.Χ) η Θήβα και οι Βοιωτοί εδραιώνουν την κυριαρχία τους ενώ στο βορρά οι Μακεδόνες με το Φίλιππο Β΄και τους διαδόχους του εξαπλώνονται στη Νότια και Κεντρική Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του θεσμού της πόλης-κράτους, το Κοινό των Αιτωλών που από τον 5ο αιώνα π.Χ ήταν οργανωμένο σε κώμες (διάσπαρτοι ατείχιστοι οικισμοί) λαμβάνει τη μορφή συμμαχίας. Βασικό κίνητρο της Συμμαχίας ήταν η κοινή άμυνα των αιτωλικών πόλεων απέναντι στους Βοιωτούς , τους Μακεδόνες καθώς και την Αχαϊκή Συμπολιτεία που συνέστησαν οι Αχαϊκές πόλεις την ίδια περίοδο.
Η Συμπολιτεία κατάφερε να επεκταθεί και πέραν τον ορίων της αρχαίας Αιτωλίας. Μεταξύ 301-298 π.Χ η συμμαχία είχε προσαρτήσει τους Δελφούς (Φωκίδα) και διάφορες πόλεις στη Λοκρίδα, Μαλίδα, Ακαρνανία και Θεσσαλία (Δολοπες).