Γιολδασαίοι

Γιολδασαίοι

Το επίθετο Γιολδάσης ανήκει σε οικογένεια αγωνιστών που έδρασε στην Ευρυτανία προεπαναστατικά αλλά και κατά τη διάρκεια της εξέγερσης. Πρώτη φορά το όνομα Γιολδάσης απαντάται σε πηγές του 18ου αιώνα και είναι συνώνυμο του φίλου, του συντρόφου («Yoldas»). Η περιοχή καταγωγής τους εντοπίζεται στα χωριά εκατέρωθεν του ποταμού Κρικελλοπόταμου (Ψιανά, Καστανούλα, Σέλος, Άγιος Χαράλαμπος).
Η αρματολική οικογένεια των Γιολδασαίων έλαβε μέρος σε πολλές μάχες σε Ευρυτανία και στην ευρύτερη περιοχή της Ρούμελης διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στον αγώνα για την απελευθέρωση.
Αρχηγός της οικογένειας εμφανίζεται προεπαναστικά ο Γιαννάκης Γιολδάσης του Γεωργίου. Ήταν οπλαρχηγός στην περιοχή του Καρπενησίου κατά την εξέγερση, ενώ τον Ιούνιο του 1823 αναβαθμίστηκε σε στρατηγό. Ως επικεφαλής σώματος συμμετέχει στην πολιορκία του Καρπενησίου (Ιούνιος 1821) μαζί με το σώμα του Γιάννη Μπράσκα από το Σοβολάκο. Επίσης, με το στρατιωτικό του σώμα έλαβε μέρος στη Μάχη του Κεφαλόβρυσου στο πλευρό του Σουλιώτη Μάρκου Μπότσαρη (Αύγουστος 1823) καθώς και στη μάχη της Καλιακούδας (Αύγουστος 1823).
Ο Κώστας Γιολδάσης (Σερέτης) , αδερφός του Γιαννάκη Γιολδάση, υπήρξε επίσης σημαντικός οπλαρχηγός την περίοδο της Επανάστασης. Με την έκρηξη του πολέμου πήρε μέρος στην πολιορκία του Λάλα (Μάρτιος 1821) στην Πελοπόννησο ενώ συμμετείχε και στις μάχες της περιοχής της Ευρυτανίας όπως του Καρπενησίου, της Καλιακούδας, του Σοβολάκου . Από το 1824 ακολουθεί το Γεώργιο Καραϊσκάκη λαμβάνοντας μέρος στις επιχειρήσεις σε Αττική και Βοιωτία. Το ίδιο έτος (1824) του απονέμεται ο τίτλος του στρατηγού.
Ο Ζαχαρίας Γιολδάσης, αδερφός του Γιαννάκη και του Σερέτη, πήρε μέρος σε πολλές μάχες στη Στερεά Ελλάδα, όπου ονομάστηκε χιλίαρχος.
Ο Μητροκώστας, ξάδερφος των προηγούμενων, ο Νικόλαος, ο Πάνος και ο Χαράλαμπος Γιολδάσης έλαβαν στρατιωτικά αξιώματα και συμμετείχαν σε μάχες της Ρούμελης, κυρίως στο πλευρό του Καραϊσκάκη.
Μετά την Απελευθέρωση, μέλη της οικογένειας Γιολδάση ανέπτυξαν και πολιτική δράση, κύριως στα χρόνια του Όθωνα 1833-1864, την πρώτη περίοδο της ελεύθερης Ελλάδας.